ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 2013-2014 ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ- 9ο Νηπιαγωγείο Τρίπολης

Σχολική χρονιά 2013-2014

Νηπιαγωγείο: 9^ο Νηπιαγωγείο Τρίπολης

Νηπιαγωγός: Κοψιάυτη Ιωάννα

Τίτλος σχεδίου εργασίας: Είμαστε όλοι ίδιοι και διαφορετικοί

Στόχος

Να προσεγγίσουν τα παιδιά την έννοια της διαφορετικότητας και να κατανοήσουν το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να διατηρεί την διαφορετικότητά του όταν γίνεται μέλος μιας ομάδας.

Επιμέρους Επιδιώξεις

1. Να  κατανοήσουν την μοναδικότητα και την ομοιότητά τους με άλλους. 2. Να δείξουν σεβασμό και να αποδεχτούν τους άλλους γι' αυτό που είναι. 3. Να δημιουργήσουν μέσα στην τάξη κλίμα αποδοχής και αλληλοκατανόησης για να συνυπάρχουν ομαλά τα μέλη της ομάδας.

Φάσεις Ανάπτυξης

1^η Φάση: Αναζήτηση-Διερεύνηση του θέματος

Η αφορμή για να προσεγγίσουμε διαθεματικά τη συγκεκριμένη ενότητα δόθηκε από το βιβλίο του David Mckee «Έλμερ ο παρδαλός Ελέφαντας». Ο Έλμερ είναι ένα πολύχρωμο ελεφαντάκι που έχει σκοπό να μάθει στα παιδιά να σέβονται τη διαφορετικότητα. Με αφετηρία τα προβλήματά του ξεκινήσαμε να μιλάμε για την διαφορετικότητα και για τον φόβο της απόρριψης, που ενδεχομένως να αντιμετωπίζει κάποιος όταν καλείται να γίνει μέλος μιας ομάδας. Αρχίσαμε σιγά-σιγά να αναζητούμε τη διαφορετικότητα ανάμεσα στα παιδιά της τάξης μας. Σε τι μοιάζουμε και σε τι διαφέρουμε μεταξύ μας; Είμαστε, όλοι ίδιοι ή διαφορετικοί; Ή και τα δύο ταυτόχρονα.

2^η Φάση: Σχεδιασμός της δράσης

Μετά τον προβληματισμό που θέσαμε για το αν είμαστε ίδιοι και διαφορετικοί ταυτόχρονα αποφασίσαμε να καταγράψουμε σ' ένα ιστόγραμμα τι γνωρίζουμε και τι θα θέλαμε να μάθουμε για τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές που όλοι οι άνθρωποι παρουσιάζουμε μεταξύ μας. Ξεκινήσαμε από τα παιδιά της τάξης μας και διαπιστώσαμε ομοιότητες (π.χ. έχουμε μάτια, μύτη, στόμα κ.λ.π.) αλλά και διαφορές (π.χ. έχουμε όλοι μάτια αλλά με διαφορετικό χρώμα). Η αναζήτηση αυτή μας οδήγησε στην παρατήρηση ότι μέσα στην τάξη μας υπάρχουν παιδάκια που έχουν διαφορετικό χρώμα. Έτσι αποφασίσαμε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για τη γλώσσα, τις συνήθειες και γενικότερα για τον τρόπο ζωής των χωρών των παιδιών που φοιτούν στο σχολείο μας. Σκεφθήκαμε να μας δώσουν πληροφορίες τα ίδια τα παιδιά ή οι γονείς τους που θα έρχονταν στο νηπιαγωγείο ύστερα από πρόσκληση δική μας.

Επίσης θα αναζητούσαμε πληροφορίες στο διαδίκτυο, στην βιβλιοθήκη της τάξης μας και θα ανακοινώναμε σε όλους τους γονείς τις προθέσεις μας για τη συγκεκριμένη μελέτη. Επομένως οποιαδήποτε βοήθεια από την πλευρά τους θα ήταν για μας ωφέλιμη και εποικοδομητική.

3^η Φάση: Υλοποίηση του σχεδιασμού-Περιγραφή δραστηριοτήτων.

1^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας".

Διαβάσαμε με τα παιδιά το βιβλίο του David Mckee "Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας". Με αφορμή τις δυσκολίες του συζητήσαμε για την διαφορετικότητα και για τον φόβο που μπορεί να νιώσει κάποιος όταν γίνεται μέλος μιας ομάδας. Μετά την αναγνώριση από τα παιδιά των αρνητικών συναισθημάτων, το κάθε ένα μοιράζεται τις εμπειρίες του και προτείνει τρόπους αντιμετώπισης έτσι ώστε να μην διστάζει κανένας να μένει διαφορετικός όταν γίνεται μέλος μιας ομάδας (π.χ. της τάξης). Στη συνέχεια σε ένα χαρτόνι Α4 ζωγραφίζουν το δικό τους "Έλμερ" και από κάτω τον εαυτό τους, εξηγώντας για ποιο λόγο θεωρούν ότι είναι μοναδικός-η

2^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) Ίδιοι και διαφορετικοί

Μετά την διαπίστωση ότι ταυτόχρονα είμαστε όλοι ίδιοι και διαφορετικοί (ο Έλμερ μας βοήθησε σημαντικά σ' αυτό) αρχίσαμε να αναζητούμε τη διαφορετικότητα μέσα στην τάξη μας. Χωρίσαμε ένα χαρτί του μέτρου στη μέση και από τη μία πλευρά αποφασίσαμε να γράψουμε αυτά στα οποία μοιάζουμε και από την άλλη αυτά στα οποία διαφέρουμε. Επειδή όμως το θέμα μας ήταν η διαφορετικότητα σταθήκαμε περισσότερο στις διαφορές κάνοντας τις ανάλογες περιγραφές και συγκρίσεις (π.χ. ο Θοδωρής και ο Χένρυ έχουν και οι δύο μάτια του ενός όμως είναι καστανά ενώ του άλλου είναι πράσινα. Στο κάτω μέρος του χαρτιού ζωγράφισαν και κόλλησαν γελαστά διαφορετικά προσωπάκια.

                         

                             

 3^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Ζωγραφίζω έναν όμοιο κ έναν διαφορετικό".

Οι μεταξύ μας συγκρίσεις μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι μέσα στη τάξη μας υπάρχουν παιδιά που μοιάζουν μεταξύ τους και παιδιά που διαφέρουν. Τους έδωσα από ένα φύλλο εργασίας και τους ζήτησα να ζωγραφίσουν τον εαυτό τους, ένα φίλο τους από την τάξη που τους μοιάζει και έναν με τον οποίο έχουν διαφορές. Τα παιδιά προσπάθησαν να αποδώσουν όσο καλύτερα μπορούσαν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά (μαλλιά, ύψος κ.λ.π.) και σ' αυτή τη φάση έδωσαν σημασία και στις ενδυματολογικές διαφορές (μακριά-κοντή φούστα, παντελόνι ή φόρμα κ.λ.π.). Δεν έλειψαν και κάποια παιδιά που υποστήριξαν ότι έχουν με άλλα παρόμοιο τρόπο συμπεριφοράς.

4^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Ζωγραφική με το στόμα"

Στα πλαίσια των ομοιοτήτων και διαφορών που παρουσιάζουμε οι άνθρωποι μεταξύ μας έφερα στα παιδιά να διαβάσουμε το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά "Το παπάκι που δεν του άρεσαν τα ποδαράκια του", τα διαφορετικά πόδια που είχε το παπάκι μας βοήθησε να καταλάβουμε ότι υπάρχουν άνθρωποι στον κόσμο που έχουν ιδιαιτερότητες στο σώμα τους (π.χ. δεν έχουν πόδια) ή αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ακοή, την όραση κ.τ.λ. αλλά παρόλα αυτά αντισταθμίζουν τις αδυναμίες τους αναπτύσσοντας άλλες ιδιαίτερες ικανότητες (π.χ. ένας που δεν έχει χέρια, ζωγραφίζει με το στόμα). Δοκιμάσαμε κι εμείς να ζωγραφίσουμε με το στόμα και διαπιστώσαμε πόσο δύσκολο είναι και πόση προσπάθεια χρειάζεται.

5^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Τα παιδιά του κόσμου"

Μέσα στην τάξη μας παρατηρήσαμε ότι έχουμε συμμαθητές από άλλες χώρες. Βρήκαμε από βιβλία και τον υπολογιστή φωτογραφίες με παιδιά απ' όλο τον κόσμο και διαπιστώσαμε ότι σ' όλη τη γη, όπως και στην τάξη μας υπάρχουν παιδάκια σαν κι εμάς που έχουν όμως διαφορετικό χρώμα απ' το δικό μας. Συζητήσαμε και το ενδεχόμενο να έχουμε και κάποιον φίλο που προέρχεται από άλλη χώρα. Κάποιοι είπαν πως τα παιδιά που έχουμε μέσα στην τάξη μας είναι ήδη φίλοι μας (π.χ. ο Θοδωρής ανέφερε το Χένρυ ως τον καλύτερό του φίλο) και αποφασίσαμε να μάθουμε όσα περισσότερα μπορούμε για τις χώρες των αλλοδαπών παιδιών της τάξης μας. Στη συνέχεια ζωγραφίσαμε τα παιδιά του κόσμου.

6^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Τα παιδιά της γης" Ομαδική Εργασία

Σε χαρτί του μέτρου ζωγράφισα το περίγραμμα των πέντε ηπείρων. Τα παιδιά με βοήθησαν, χρωματίζοντας την κάθε ήπειρο με χρώμα που αντιστοιχεί στην κάθε φυλή (π.χ. η Αφρική μαύρη, η Ασία κίτρινη, η Αμερική κόκκινη κ.ο.κ.). Στη συνέχεια συζητάμε με τα παιδιά για το χρώμα που έχει το δέρμα των ανθρώπων από κάθε ήπειρο και κολλάμε σε καρτελάκι αντίστοιχα το όνομά της. Μαθαίνουμε το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου "Αν όλα τα παιδιά της Γης" και μαθαίνουμε να τραγουδάμε με τη βοήθεια του Λουκιανού Κελαηδόνη. Τέλος, ζωγραφίζουμε παιδάκια που με τα χεράκια τους αγκαλιάζουν γύρω-γύρω ολόκληρη τη γη (τις πέντε ηπείρους). Από κάτω γράφουμε τα λόγια από το ομώνυμο ποίημα.

                                                      

7^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Τα παιδιά της γης" Ατομική Εργασία

Σαν συνέχεια της παραπάνω δραστηριότητας έδωσα στα παιδιά ένα φύλλο εργασίας όπου στη μέση υπήρχε τυπωμένο το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου "Αν όλα τα παιδιά της γης". Τους ζήτησα να το αποδώσουν με ζωγραφική, φτιάχνοντας τη γη μας πάνω στο ποίημα και αγκαλιάζοντάς την γύρω-γύρω με παιδάκια που προέρχονται απ' όλα τα μέρη του κόσμου. Τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι κάθε ήπειρος αποτελείται από πολλές χώρες και μας έδειξαν το καθένα χωριστά την ήπειρο στην οποία βρίσκεται η χώρα του.

8^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Οι σημαίες του κόσμου" Ομαδική Εργασία

Η διαπίστωση ότι κάθε ήπειρος αποτελείται από πολλές χώρες μας οδήγησε σιγά σιγά στο εθνικό σύμβολο της κάθε χώρας, τη σημαία. Αρχικά δείξαμε τις σημαίες των χωρών της τάξης μας (την Ελληνική, την Αλβανική, την Πακιστανική και την Ινδική). Αναφερθήκαμε εν συντομία στην ιστορία της κάθε μίας και στη συνέχεια παρουσίασα σημαίες και από άλλες χώρες του κόσμου. Παρατηρήσαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους και σε ένα μεγάλο χαρτί του μέτρου τις ομαδοποιήσαμε με βάση τα κριτήρια που επέλεξαν τα παιδιά. Έτσι σχηματίστηκαν τέσσερις ομάδες - η πρώτη περιείχε τις σημαίες με σταυρό, η δεύτερη με αστέρια, η τρίτη γραμμές και η τελευταία όσες δεν είχαν τίποτε απ' τα προηγούμενα.

9^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) ¨Η καλημέρα των λαών"

Ένα πρωινό μετά την καθιερωμένη προσευχή και την καλημέρα που λέμε μελωδικά από το κασετόφωνο ζήτησα από τους αλλοδαπούς μαθητές της τάξης μας να μας πούνε την Καλημέρα στη γλώσσα τους (Πακιστάν, Ινδία, Αλβανία, Ελλάδα). Στη συνέχεια επειδή η ομάδα ενθουσιάστηκε με τα διαφορετικά ακούσματα, ακούσαμε από ένα CD την καλημέρα και σ' άλλες γλώσσες και διαπιστώσαμε τη διαφορετική μελωδικότητα που κρύβει η κάθε γλώσσα. Σε μεγάλο κανσόν χαρτόνι γράψαμε την καλημέρα σε όσες γλώσσες ακούσαμε από το κασετόφωνο και τα παιδιά το διακόσμησαν με όποιο τρόπο ήθελαν.

10^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Χαιρετισμός σ' άλλες γλώσσες"

Σαν προέκταση της προηγούμενης δραστηριότητας ρωτήσαμε τους αλλοδαπούς μαθητές πως χαιρετάνε όταν βρεθούν στο τόπο τους. Ο χαιρετισμός είναι μια κοινή συνήθεια που είναι όμως διαφορετικός από το ένα μέρος στο άλλο. Το μήνυμα παρόλα αυτά παραμένει το ίδιο. Αποφασίσαμε με τα παιδιά, να τους δραματοποιήσουμε και τους άρεσε πολύ (π.χ. μουσουλμάνοι δίνουν τρία φιλιά, στην Ελλάδα δίνουν τα χέρια όπως και στο Πακιστάν, στην Ινδία υποκλίνονται, ενώ στη γειτονική μας χώρα την Ιταλία λένε "Τσάο" και φιλούν στα μάγουλα.

                                            

11^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) "Επίσκεψη από αλλοδαπούς γονείς"

Στην προσπάθειά μας να βρούμε όλο και περισσότερες πληροφορίες για τις πατρίδες των αλλοδαπών συμμαθητών μας, καλέσαμε όσους από τους γονείς μπορούσαν να μας βοηθήσουν. Πρώτος απ' όλους μας επισκέφθηκε ο μπαμπάς της Κίνξα, από το Πακιστάν. Ήρθε στο σχολείο ντυμένος παραδοσιακά μαζί με τη γυναίκα του που ήταν κι αυτή εξίσου ντυμένη.

Είχαμε προετοιμαστεί και είχαμε γράψει σε χαρτί του μέτρου τις ερωτήσεις που θα τους κάναμε. Οι ερωτήσεις αφορούσαν τον τρόπο ενδυμασίας, τα διαφορετικά φαγητά, τον τρόπο που παίρνουν οι μουσουλμάνοι το όνομά τους, τα διαφορετικά ακούσματα που έχει η μουσική τους κ.ο.κ.

                         

12^η Δραστηριότητα (Τίτλος Δραστηριότητας) "Καλημέρα Φίλε"

Στα πλαίσια των επισκέψεων των αλλοδαπών γονιών καλέσαμε και αλβανίδα μαμά και διαβάσαμε παράλληλα το δίγλωσσο παραμύθι "Καλημέρα Φίλε" της Φιλιώς Νικολούδη. Τραγουδήσαμε μαζί της, το ομώνυμο τραγούδι "Καλημέρα φιλαράκι και συζητήσαμε με τα παιδιά για το περιεχόμενο του παραμυθιού, τα διαφορετικά ακούσματα που έχουν οι δύο γλώσσες, το κοινό λεξιλόγιο (υπάρχουν λέξεις που είναι ταυτόχρονα ίδιες και στα Ελληνικά και στα Αλβανικά). Ζωγραφίσαμε ότι μας έκανε εντύπωση από το παραμύθι και κλείσαμε με ερωτήσεις προς την Αλβανίδα μάμα για τον τόπο της καθώς και με ένα χορό που έμοιαζε με το δικό μας καλαματιανό.

13^η Δραστηριότητα: (Τίτλος Δραστηριότητας) Χαρούμενο Λιβάδι

Το χαρούμενο λιβάδι της Φιλιώς Νικολούδη είναι το τελευταίο βιβλίο που διαβάσαμε και αναφέρεται στην διαφορετικότητα. Το χρώμα της κόκκινης παπαρούνας είναι εκείνο που τη βάζει αρχικά στο περιθώριο και κάνει τις κάτασπρες μαργαρίτες να αρχίσουν να συγκρίνονται μεταξύ τους, για να καταλήξουν τελικά στο συμπέρασμα ότι και μεταξύ τους δεν είναι τόσο όμοιες όσο αρχικά πίστευαν. Τα παιδιά ζωγράφισαν το δικό τους χαρούμενο λιβάδι και αναρωτηθήκαμε τώρα , μετά απ’ όλα όσα, είπαμε πως θα υποδεχόμασταν έναν καινούργιο μαθητή στη τάξη μας, εάν ήταν διαφορετικός από εμάς.

                                                          

14^η Ομαδική Εργασία στη γλώσσα «ΙΔΙΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ»

Σε ένα μεγάλο χαρτί του μέτρου γράψαμε όλα όσα μάθαμε με την  ενασχόληση μας για τα παιδιά που προέρχονται από άλλες χώρες τις πληροφορίες που πήραμε απο τα ίδια για το τόπο  τους, τον τρόπο  που λένε καλημέρα, που χαιρετούν. Γράψαμε τους τίτλους, των παραμυθιών που διαβάσαμε και γενικότερα ό, τι μας έκανε  εντύπωση.

Στο τέλος, ζωγραφίσαμε από κάτω τη γη μας και τρεις σειρές παιδιών που κάνουν τον κύκλο πολύ-πολύ μεγάλο και τον κλείνουν στην αγκαλιά  τους με πολλή αγάπη.

4^η Φάση: Αξιολόγηση

Αν και δεν θεωρώ ότι το πρόγραμμα έχει λάβει τέλος οριστικά, αφιερώσαμε μια μέρα μαζί, με τα παιδιά να παρατηρήσουν τις εργασίες τους, να δουν τις φωτογραφίες απο τις επισκέψεις που δεχτήκαμε στα νηπιαγωγεία μας, να αξιολογήσουν τη δουλειά τους και να σκεφθούν αν θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι άλλο στη συνέχεια.

Τα παιδιά απο την πλευρά τους αναγνώρισαν ότι στο παρελθόν  με τη στάση τους πιθανόν να αδίκησαν κάποιο μέλος  της τάξης και ότι στο  μέλλον μετά από όσα είπαμε  και ακούσαμε  θα αντιμετωπίσουν διαφορετικά τις καταστάσεις λαμβάνοντας υπόψη τους την μοναδικότητα του κάθε παιδιού.

Οι αλλοδαποί - γονείς από την πλευρά τους πιστεύω ότι ένιωσαν ικανοποίηση γιατί τους δόθηκε μια θέση,  να νιώσουν ότι τα παιδιά τους αποτελούν κι αυτά μέρος της τάξης.

Οι υπόλοιποι γονείς παρακολούθησαν το πρόγραμμα  με κάποια επιφύλαξη αλλά ταυτόχρονα και πολλή  διακριτικότητα.

Όσο αφορά εμένα θεωρώ ότι το πρόγραμμα ήταν πετυχημένο γιατί τροποποίησε προς το καλύτερο την συμπεριφορά των παιδιών.

Τα παιδιά συνεργάστηκαν  σε μικρές  ομάδες  διαφορετικής σύνθεσης και μεγέθους, έμαθαν  να αναγνωρίζουν τα δικαιώματα  των άλλων αλλά και να μοιράζονται ιδέες και προτάσεις.