ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 2012-2013 ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΗ ΓΡΑΦΗ- Πράσινο Νηπιαγωγείο (Παράρτημα 8ου Νηπιαγωγείου Τρίπολης)

Σχολική Χρονιά 2012-2013

Νηπιαγωγοί: Κατσιάβου Ελένη- Λυρώνη Νάντια- Ξιάρχου Βασιλική

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

• ΒΑΣΙΚΗ ΕΠΙΔΙΩΞΗ
  
  
  
  
  Να αντιληφθούν τα παιδιά την κοινωνική διάσταση του γραπτού λόγου.

• ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ
1. Να έρθουν σε επαφή με διαφορετικά είδη γραπτού λόγου (μήνυμα,ετικετα).
2. Να δημιουργήσουν κείμενα κατάλληλα για ένα συγκεκριμένο σκοπό και
3. Να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας μέσα από αυτή τη διαδικασία.

• ΤΙΤΛΟΣ  ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

<<ΑΣ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΑΡΩΜΑΤΙΚΟ ΛΑΔΙ>>

Στα πλαίσια της ενασχόλησής μας με το θέμα <<ΕΛΙΑ-ΛΑΔΙ>>,αναφερθήκαμε στην αρχαιότητα και το πώς αρωμάτιζαν το λάδι στους αμφορείς.Μετά από συζήτηση,αποφασίσαμε να φτιάξουμε κι εμείς αρωματικό λάδι,έτσι συμφωνήσαμε να φέρουμε όλοι από 1 μπουκαλάκι με ελαιόλαδο.Πώς θα το θυμόμασταν όμως; Αποφασίσαμε να γράψουμε ένα σημειωματάκι ο καθένας,ώστε να μην  το ξεχάσουμε αλλά να το  διαβάσουν και οι γονείς μας και να μας το υπενθυμίσουν.Την επόμενη μέρα τα μπουκαλάκια και τα μυρωδικά συγκεντρώθηκαν.Ονομάσαμε όλα τα μυρωδικά και φτιάξαμε καρτέλες με τα ονόματα τους.Αντιστοιχίσαμε τις καρτέλες με κάθε μυρωδικό και στη συνέχεια ο καθένας επιλέγοντας το μυρωδικό που επιθυμούσε το έβαζε μέσα στο μπουκαλάκι του.

Αναρωτηθήκαμε,αν τα μπουκαλάκια αυτά ήταν στο ράφι ενός σουπερμάρκετ,πώς θα γνώριζε κάποιος τι ακριβώς περιείχαν .Μετά από προβληματισμό και συζήτηση καταλήξαμε στο ότι έπρεπε να το γράψουμε κάπου,έτσι φτιάξαμε ετικετούλες για το λάδι μας.(π.χ Λάδι με δεντρολίβανο,Λαδι με λεμόνι κ.τ.λ)

Καθώς γράφαμε τις ετικετούλες,κάποιος είπε:<<Nόστιμο λαδάκι μέσα στο μπουκαλάκι>>,έτσι άρχισε μεταξύ μας ένα λεκτικό παιχνίδι με λέξεις σε –ακι.Το δουλέψαμε λίγο μεταξύ μας και προέκυψε ένα ποιηματάκι,το οποίο η κυρία το πληκτρολόγησε στον Η/Υ και το κολλήσαμε στο πίσω μέρος της ετικέτας μας.

·         ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

1.    Καταστάσεις προβληματισμού

2.    Δημιουργία καρτέλων αναφοράς

3.    Αντιστοίχιση καρτέλων – μυρωδικών

4.    Γραφή σημειώματος

5.    Γραφή ετικέτας προϊόντος

6.    Λεκτικό παιχνίδι ομοιοκατάληκτων λέξεων

7.    Σύνθεση ποιήματος

·         ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΑΡΑΧΘΕΝΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

·         ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ

Δεν παρουσιαστήκαν ιδιαίτερες δυσκολίες .Τα παιδιά ήταν ήδη εξοικειωμένα με τη δημιουργία σημειώματος,μιας και αποτελεί μια αγαπημένη τους συνήθεια.Οι καρτέλες αναφοράς δημιουργήθηκαν κυρίως για να διευκολυνθούν τα προνήπια,αλλά τα περισσότερα δεν τις χρησιμοποίησαν.

• ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Θεωρούμε πως τα  νήπια αβίαστα και μέσα από μια διαδικασία που τους άρεσε πάρα πολύ,κατάφεραν να συνειδητοποιήσουν ότι γράφοντας ένα σημείωμα είναι ένας τρόπος να θυμηθούμε κάτι εμείς,αλλά και να μεταφέρουμε ένα μήνυμα στους άλλους(στη συγκεκριμένη περίπτωση στους γονείς).Επίσης ότι οι ετικέτες των προϊόντων υπάρχουν για κάποιο λόγο ,δηλαδή μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για το προϊόν και το διαφοροποιούν από τα άλλα.

Τα νήπια ανταποκρίθηκαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον,συνεργάστηκαν αρμονικά μεταξύ τους,βοηθώντας το ένα το άλλο και θεωρούμε πως οι επιδιώξεις μας είχαν θετική έκβαση.Μας χαροποίησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι η δραστηριότητα ολοκληρώθηκε κι εμπλουτίστηκε αυθόρμητα από τα παιδιά με το λεκτικό παιχνίδι και τη σύνθεση του ποιήματος ,κάτι που δεν υπήρχε στον αρχικό μας σχεδιασμό.

• ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Στο  Νηπιαγωγείο μας δουλεύαμε την αναδυόμενη γραφή από την αρχή της σχολικής χρονιάς.Τα νήπια ανταποκρίνονται με μεγάλη ευχαρίστηση στις δραστηριότητες κι έχουν ήδη αντιληφθεί την κοινωνική διάσταση της γλώσσας.Προτείνουν πλέον και τα ίδια ιδέες (π.χ να γράψουμε κάρτες,προσκλήσεις για διάφορες εκδηλώσεις,λίστες κ.τλ).Συνεργάζονται μεταξύ τους βοηθώντας κυρίως τα νήπια τα μικρότερα.Οι γονείς είναι ευχαριστημένοι βλέποντας τα παιδιά τους να <<γράφουν>> και να τους προτείνουν και στο σπίτι ιδέες για γραπτό λόγο.

Εμείς οι εκπαιδευτικοί ανταλλάξαμε ιδέες όσον αφορά την καλλιέργεια της γλώσσας,αναπροσδιορίσαμε τους στόχους μας και είχαμε την ευκαιρία να διορθώσουμε λάθη του παρελθόντος.

                    

                                                                                                

       

        

                                  

                  

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΒΑΣΙΚΗ ΕΠΙΔΙΩΞΗ: Μέσα από δραστηριότητες προφορικής επικοινωνίας να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά να βελτιώσουν και να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο. Και μέσα από δραστηριότητες γραφής και γραπτής έκφρασης να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική διάσταση του γραπτού λόγου.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ:

1)Nα μάθουν τα παιδιά ότι όταν ενώνονται δύο λέξεις μας κάνουν μία σύνθετη, να μυηθούν στο σχηματισμό λέξεων μέσω της σύνθεσης καθώς και μέσω της παραγωγής(λέξεις που προέρχονται από άλλες).

2)Να αναπαράγουν εύστοχα λέξεις και εκφράσεις που συνδέονται με ειδικές περιστάσεις, στη συγκεκριμένη περίπτωση ευχές και χαιρετισμούς, που συνηθίζουμε να κάνουμε σε αυτούς που ταξιδεύουν ή επισκέπτονται ένα τόπο.

3)  Να παρακινηθούν να γράψουν όπως μπορούν λέξεις και φράσεις που εξυπηρετούν το σκοπό της μεταφοράς πληροφοριών και μηνύματος(κοινωνική διάσταση της γραφής).

4)Να εξασκήσουν τον προφορικό τους λόγο παράγοντας δικά τους κείμενα. Να αντιληφθούν διαισθητικά τη μορφοφωνολογική πλευρά της γλώσσας και να μυηθούν στο σχηματισμό ομοιοκατάληκτων λέξεων και κατ’ επέκταση στη δημιουργία ομοιοκατάληκτων στίχων.

5) Να μυηθούν στη συντακτική πλευρά της γλώσσας  και συγκεκριμένα στην ανταλλαγή ερωτήσεων-απαντήσεων.

ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΛΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1)Φανταστικοί προορισμοί –φανταστικές χώρες και χωριά.

    Τα νήπια προτείνουν προορισμούς, όπως ένα χωριό που θα ήταν γεμάτο παγωτά, ή μια χώρα με πολλά λουλούδια κλπ. και τους δίνουμε όνομα που προκύπτει από τη σύνθεση των λέξεων ή από παραγωγή παγωτοχώρι, καρδουλοχώρα, μπανανία κλπ. Σημειώνω τα ονόματα για να θυμόμαστε τι πρότεινε το κάθε παιδί και στη συνέχεια το κάθε παιδί ζωγραφίζει το δικό του χωριό-χώρα και όλα μαζί τα τοποθετούμε σε ζωγραφισμένο χαρτί του μέτρου που αναπαριστά το χώρο γύρω από μια σιδηροδρομική γραμμή. Αφού τοποθετηθούν οι χώρες και τα χωριά προκύπτει η ανάγκη να τοποθετήσουμε ταμπέλες με τα ονόματα τους για να πληροφορούν τους <<ταξιδιώτες>>.

2)Κατασκευή  πινακίδων με το όνομα των προορισμών.

    Γράφει το κάθε νήπιο τον προορισμό που πρότεινε σε ταμπελίτσα που έχει προηγουμένως κατασκευάσει και επιπλέον όσα νήπια θέλουν τη λέξη <<ΚΑΛΩΣΗΡΘΑΤΕ>> και τη τοποθετεί στην ανάλογη θέση.

3)Διαφημίζουμε τον προορισμό που προτείναμε-προσκαλούμε σε ταξίδι σε αυτόν.

    Στη γωνιά του κύκλου χωριζόμαστε σε δύο ομάδες, νήπιο που προτείνει προορισμό και νηπιαγωγός και αντίστοιχα υπόλοιπα νήπια .Ξεκινώντας με την προτροπή <<έλα να πάμε ταξίδι με το τρένο της χαράς, έλα κι εσύ μαζί με εμάς>> και απαντώντας << που θα μας πάει, που θα μας πάει;>> συνθέτουμε ομαδικά το ομοιοκατάληκτο και έμμετρο (ο ρυθμός δίνεται με παλαμάκια) στιχάκι - διαφήμιση. Γράφω ότι μου υπαγορεύουν σε πλαίσιο που έχουμε από άλλες δραστηριότητες συμφωνήσει να τα λέμε <<σαν συννεφάκι>> και το κάθε παιδί κολλά το δικό του κοντά στο βαγόνι του

Σαν να κάνει αυτό τη διαφήμιση-πρόσκληση.

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

Για τη γραφή των ονομάτων σε πινακίδες χρησιμοποιούμε ταμπελίτσες από παραλληλόγραμμα  χαρτόνια κολλημένα σε ξυλάκι παγωτού. Για την καταγραφή από τη νηπιαγωγό των στίχων που συνθέτουν τα νήπια χρησιμοποιούμε πλαίσια όπως περιέγραψα παραπάνω, και τα οποία συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε για να δείξουμε ότι εκεί μιλάει κάποιος σε πρώτο πρόσωπο.(Έχω παρατηρήσει ότι η χρήση τους παρακινεί τα νήπια να εκφραστούν ατομικά καθώς και να γράψουν αυτό που εξέφρασαν).

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΑΡΑΧΘΕΝΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

Tα προϊόντα που παρήχθησαν   αποτέλεσαν μέρος ομαδικής κατασκευής, συνδυασμού ζωγραφικής και κολλάζ, και τίτλο <<ταξίδι με το τρένο της χαράς>> και αναρτήθηκε στον διάδρομο του σχολείου.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ

Δεν υπήρξαν δυσκολίες και τα παιδιά εργάστηκαν με ενθουσιασμό, συμμετέχοντας ισότιμα . Υπήρξε αρμονική συνεργασία μεταξύ τους και έκαναν πολλές  προτάσεις εμπλουτισμού της συνολικής δραστηριότητας οι οποίες και πραγματοποιήθηκαν σχεδόν στο σύνολο τους.

ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Θεωρώ ότι τα δυνατά σημεία είναι ότι οι δραστηριότητας γλώσσας προέκυπταν σταδιακά από την ανάγκη εμπλουτισμού της ομαδικής κατασκευής που είχε αρχικά προταθεί , έτσι ώστε να προκύπτουν αβίαστα. Η ιδέα δε της κατασκευής είχε έτσι ή αλλιώς ενθουσιάσει τα νήπια και τα είχε παρακινήσει να εκφραστούν δημιουργικά με ποικίλους τρόπους. Ό,τι προτεινόταν είτε από τη νηπιαγωγό είτε από τα νήπια ενθουσίαζε, και καθώς οι δραστηριότητες προφορικού κυρίως λόγου, γίνονταν κυρίως ομαδικά, έδιναν σε όλα τα παιδιά την ευκαιρία να εκφραστούν σύμφωνα με τις δυνατότητες τους και σε πνεύμα συνεργασίας ώστε κανένα νήπιο να μην νοιώσει αν δυσκολευόταν αίσθημα αποτυχίας. Επίσης οι ίδιες δραστηριότητες καθώς γίνονταν με ρυθμό και ταυτόχρονα σαν γλωσσικό παιχνίδι ωθούσαν τα νήπια σε συμμετοχή. Το αδύνατο σημείο που παρατήρησα - αλλά δεν διορθώσαμε- είναι ότι κάποιες από  τις πινακίδες των προορισμών είχαν κατασκευαστεί από τα παιδιά μικρές για το μέγεθος της λέξης και σε συνδυασμό με μεγάλο μέγεθος στα γράμματα δεν αρκούσαν να χωρέσουν τη λέξη με αποτέλεσμα να γράφουν όπου ο χώρος δεν επαρκούσε, προς τα πίσω και προς τα πάνω σε κάποιες περιπτώσεις.

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Με το σχεδιασμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων όπως προτείνονται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα γλώσσας τα παιδιά δείχνουν μεγάλη προθυμία συμμετοχής και επιπλέον πολύ συχνά νήπια και προνήπια   επιχειρούν και γράφουν μόνα τους δικά τους κείμενα είτε ως συμπλήρωμα στις ζωγραφιές τους (τίτλους, επεξηγήσεις, φανταστικούς διαλόγους κλπ. ) είτε αυτούσια κείμενα π.χ. για να θυμηθούν κάτι όταν πάνε σπίτι. Οι γονείς των νηπίων προφανώς ικανοποιούνται καθώς είναι μια ένδειξη για τη σχολική ετοιμότητα των παιδιών τους και το θεωρούν και αναμενόμενο, και  όσον αφορά τα προνήπια ένδειξη ότι έχουν ενταχθεί στην ομάδα και συμμετέχουν στις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου. Εμείς οι νηπιαγωγοί αισθανόμαστε ότι σχεδιάζουμε και υλοποιούμε δημιουργικές δραστηριότητες που ενδιαφέρουν και παρακινούν τα παιδιά να εκφραστούν με ποικίλους τρόπους, και καλλιεργούν τη  γλώσσα , σύμφωνα  με τις δυνατότητες της νηπιακής ηλικίας πάντα, αλλά και του κάθε παιδιού ξεχωριστά. Επίσης μας τοποθετεί σε ένα ενιαίο πλαίσιο- το οποίο ορίζει  το αναλυτικό μας πρόγραμμα- για το πώς οργανώνονται οι δραστηριότητες αυτές στο νηπιαγωγείο και τους στόχους που εξυπηρετούν .

  

                                       

                                    

                                            

                               

                                               

                                            

ΒΑΣΙΚΗ ΕΠΙΔΙΩΞΗ: Να συνειδητοποιήσουν την κοινωνική διάσταση του γραπτού λόγου και να κατανοήσουν τη σημασία της γραφής ως μέσου ανάπτυξης ιδεών και μεταφοράς πληροφοριών.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ:1) Να συμμετέχουν αβίαστα, να συνεργαστούν και να

                                                    επικοινωνήσουν εργαζόμενοι σε δυάδες

                                                 2)Να ενεργοποιήσουν τη φαντασία και                                   

                                                   δημιουργικότητα  τους.

                                                  3)Να αναλάβουν πρωτοβουλίες, ευθύνες και να                         δημιουργήσουμε κατάσταση προβληματισμού για την ενεργοποίηση του     ενδιαφέροντος τους για τη γραφή και της σκέψης τους για τον τρόπο γραφής

.

ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΛΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

1)Φτιάχνουμε «Πινακίδες οδηγίες» για τους επισκέπτες του κήπου μας.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Καταρχάς, φυτέψαμε στον κήπο μας μαρούλια, φράουλες και ντομάτες. Με αφορμή αυτή την διαδικασία, συγκεντρωθήκαμε στον κήπο μας και συζητήσαμε με τα παιδιά για τους κινδύνους καταστροφής του και συμφωνήσαμε να φτιάξουμε πινακίδες με οδηγίες για την προστασία του. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δυάδες όπου ζωγράφισαν και έγραψαν τις ιδέες τους μέσα στην τάξη. Έπειτα, κάθε ομαδούλα παρουσίασε στην ολομέλεια τί αποφάσισε να φτιάξει στην πινακίδα του. Πλαστικοποιήσαμε, κολλήσαμε ένα γλωσσοπίεστρο και τα  τοποθέτησαμε  έξω στον κήπο.

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

Συζήτηση , καταμερισμός ευθυνών και ανάληψη πρωτοβουλιών .

Μέσα στην τάξη, μοίρασμα υλικών (χαρτιά, μπογιές ,ψαλίδια, κόλλες, μολύβια, γλωσσοπίεστρο) και χρησιμοποίηση τους από τα παιδιάΑνκοίνωση εργασιών στην ολομέλεια και τοποθέτηση πινακίδων στον κήπο.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ

Δεν παρουσιάστηκαν δυσκολίες.

ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα παιδιά χωρίς αναστολές ενεπλάκησαν στη διαδικασία γραπτής έκφρασης-γραπτού λόγου καθώς δεν παρέμειναν μόνο στη ζωγραφιά για να μεταφέρουν το μήνυμα τους.Συνεργάστηκαν και δούλεψαν σε δυάδες προκειμένου να ερμηνεύσουν ,γράφοντας οπως μπορούσαν , τις ζωγραφιές τους Κατάφεραν να εκφραστούν δημιουργικά ,αυθόρμητα και με μεγάλη φαντασία για το πώς θα προστατεύσουμε τον κήπο μας.Όλοι ήξεραν τί θα κάνουν και αποφάσισαν από κοινού για το πώς θα δουλέψουν ,μοίρασαν ρόλους εργασία και διαχειρστηκαν κατάληλα τα υλικά που είχαν στη διάθεση τους.Επίσης, συνομίλησαν ,αντάλλαξαν ιδέες,άκουσαν ο ένας τον άλλον,συμβουλεύτηκαν αλλά και έδωσαν βοήθεια.Τέλος αξιολόγησαν τί έκαναν , μίλησαν για το τί  πέτυχαν και πώς το πέτυχαν.

 Η στάση των παιδιών έχει αλλάξει ως προς το ότι ενεργούν πλέον αυτόβουλα ,στοχάζονται τη δράση τους επεξεργάζονται προηγούμενες εμπειρίες και γνώσεις (π.χ. είχαν φτιάξει σήματα οδικής κυκλοφορίας) και τις χρησιμοποιούν σε νέα πλαίσια.Η εντατικοποίηση των ομαδικών δραστηριοτήτων στην τάξη συνέβαλε στην εδραίωση των φιλικών σχέσεων ανάμεσα στα παιδιά όπου κατάφεραν να επικοινωνήσουν προκειμένου να φέρουν εις πέρας τις εργασίες γραπτού λόγου.